رنج‌آورترین «کاش» – مولیکس

به گزارش مولیکس، مهرداد خدیر در یادداشتی به بهانۀ پویش «نه به تصادف» نوشت: همه می‌میرند و از مرگ گریز و گزیری نیست و این گزاره با نگاه‌های متفاوت به زندگی دست‌خوشِ تغییر نمی‌شود. به تعبیر سهراب سپهری «اگر مرگ نبود دست ما پی چیزی می‌گشت» و با این نگاه نقش مرگ را در معنی‌بخشی به زندگی یادآور می‌شود. 

این نوشته اما دربارۀ مرگ در معنی کلی آن نیست تا بگویم چقدر با این سخن هایدگر موافقم که «انسان موجود معطوف به مرگ است» یا دیگران که گفته‌اند تمام زندگی تلاش برای غلبه بر مرگ است و چون می‌دانیم میراییم تقلا می‌کنیم اگرچه با نگاه تلخ صادق هدایت حاصل این دویدن هرگز نرسیدن است. 

با این همه یک نوع خاص از مرگ در دنیای معاصر رنج‌آورتر است و غلبه بر سوگ آن دشوارتر و آن مرگ در پی سانحۀ رانندگی است. 

چون مرگ به خاطر بیماری یا کهولت سن را می‌توان به طبیعت یا تقدیر الهی نسبت داد. اگرچه دلتنگی برای رفتگان چاره ندارد اما نوبت به این نوع مرگ که می‌رسد با «کاش» هایی روبه‌روییم که کنار آمدن با فقدان را دشوارتر می‌کند. 

یکی از بهترین آثار دربارۀ درمان سوگ و فقدان با شاخص‌ترین محتواها کتاب «رنج و التیام» نوشتۀ دکتر ویلیام وُردن است و چون با ترجمۀ زیبا و روان روزنامه‌نگار صاحب‌سبک ایرانی – محمد قائد- به پارسی برگردانده شده به‌رغم مضمون تلخ، خواندنی‌تر و شیرین‌تر از کار آمده و دست خواننده را می‌گیرد و نکاتی کاربردی را برای غلبه بر فقدان و کنار آمدن با سوگ در اختیار قرار می‌دهد. 

با این همه این کتاب هم وقتی به مرگ‌های ناشی از تصادف یا خودکشی می‌رسد تضمین قطعی نمی‌دهد. در فقرۀ خودکشی به خاطر «شرم» ی است که خانواده یا دوستان و بستگان را می‌آزارد و احساس گناه می‌کنند ولو عزیزشان با افسردگی حاد دست به گریبان بوده باشد اما در خودکشی هم می‌توانند خود را این‌گونه التیام دهند که تصمیم خود او بوده و باورمندان دینی که آن را گناه می‌دانند برای درگذشته طلب عفو و رحمت کنند یا وقتی به یاد آورند که برخی از مشاهیر هم بدین‌گونه خودخواسته با جهان، وداع کردند خود را آرامش و تسلا دهند. 

در خودکشی هم «کاش» چنین کرده یا نکرده یا چنین گفته یا نگفته بودم به ذهن آدمی چنگ می‌زند اما نه به قوت مرگِ ناشی از تصادف. 

اینجا نه می‌توان خود را آرامش داد که هر چه توانستیم کوشیدیم یا پیمانه چو پر شود چه بغداد و چه بلخ یا خواستِ خدا بود چون کافی بود در آن لحظۀ خاص اتفاق دیگری رقم می‌خورد و وقتی آمار تصادفات با دیگر کشورها مقایسه می‌شود روشن است که اگرچه همه می‌میریم اما تمام شدن عمر طبیعی یا وداع با زندگی به خاطر بیماری یا جنگ قابل توجیه است و با تصادف، نه. چون می‌توانست و نمی‌بایست رخ ندهد و داده و آن «کاش» درمان این سوگ را در فقرات متفاوت فقدان شاق‌تر می‌کند. 

در تبلیغات بر مثلث «راننده، خودرو و جاده» به عنوان عوامل اصلی تصادفات منجر به مرگ و جرح تأکید می‌شود. برخی هم معتقدند مهم‌ترین عامل، انسانی است ولو خودروها و جاده‌ها از کیفیت لازم برخوردار نباشند زیرا باز راننده باید بیشتر دقت و مراعات کند. 

در تعریف جهانی اما نه با یک مثلث که با مربعی روبه‌رو هستیم و ضلع چهارم همانا «پلیس و علائم راهنمایی و رانندگی» است. چراکه نقش پلیس تنها در صدور برگ جریمه نیست بلکه راهنمایی هم از وظایف مصرح آن است. 

جدا شدن پلیس راهنمایی و رانندگی از مدیریت شهری و قرار گرفتن زیر نظر نیروی انتظامی دست این پلیس تخصصی را از دخالت و مدیریت در این عرصه کوتاه کرده درحالی‌که تفاوت وظایف پلیس راهنمایی و رانندگی با کلانتری‌ها امری واضح است. 

نکتۀ مهم دیگر ضرورت تفکیک استان‌ها و تلفات عابران پیاده و راکبان موتورسیکلت است تا بتوان به نتایج مفیدتری دست یافت. 

این حجم از تردد با خودرو را جدای سوخت ارزان ناشی از کاستی‌های حمل و نقل ریلی هم باید دانست و کاش دولت بیش از هر مقولۀ دیگر به بهبود و توسعۀ حمل و نقل ریلی بیندیشد چه در رفت وآمدهای شهری و چه بین‌شهری. 

نه به تصادف، آری به زندگی و کاهش آمار مفت‌ترین نوع مرگ است که بازماندگان را در مغاکی هولناک رها می‌کند و جز کاش و افسوس برجای نمی‌گذارد.

*بازنشر مطالب دیگر رسانه‌ها در مولیکس به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان می‌باشد.

پایان خبر مولیکس