تعداد سکه های قانونی مهریه

تا اوایل سال ۱۴۰۴، تعداد سکه های مهریه که زن می تواند مطالبه کند، سقفی ندارد و بر اساس توافق طرفین در سند ازدواج تعیین می شود؛ با این حال، جنبه کیفری آن، که می تواند منجر به حبس مرد شود، تا سقف ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی محدود شده است. طرح های پیشنهادی برای کاهش این سقف به ۱۴ سکه نیز در مجلس مطرح است که هنوز به قانون تبدیل نشده اند و لازم است تفاوت آن ها را با قوانین فعلی دانست.

مهریه، به عنوان یک حق مالی برای زن، ریشه های عمیقی در فرهنگ و شرع ایران دارد و پشتوانه ای برای زوجه در طول زندگی مشترک و پس از آن محسوب می شود. این تعهد مالی، که مرد در هنگام عقد نکاح بر عهده می گیرد، به محض وقوع عقد، مالکیت آن به زن تعلق می گیرد و او می تواند هر زمان که بخواهد، آن را مطالبه کند. اما پیرامون تعداد سکه های مهریه، ابهامات و شایعات زیادی در جامعه وجود دارد که اغلب به دلیل عدم تفکیک میان قوانین جاری و طرح های پیشنهادی مجلس ایجاد می شود. آگاهی از جزئیات این قوانین نه تنها برای زوجین در آستانه ازدواج اهمیت دارد، بلکه برای آن دسته از افرادی که درگیر پرونده های مهریه هستند یا صرفاً به دنبال درک صحیح از حقوق خانواده هستند، ضروری است. این آگاهی به آن ها کمک می کند تا تصمیمات آگاهانه ای بگیرند، از حقوق خود دفاع کنند و از سردرگمی های ناشی از اطلاعات نادرست در امان بمانند.

قانون فعلی مهریه در ایران: سقف ۱۱۰ سکه و تمایز جنبه های حقوقی و کیفری

در نظام حقوقی ایران، مهریه یکی از ارکان مهم عقد ازدواج است و قوانین مربوط به آن، به ویژه در سال های اخیر، دستخوش تغییرات و تفسیرهایی شده است که درک صحیح آن ها برای تمامی افراد درگیر، حیاتی است. یکی از مهم ترین مفاهیم در این زمینه، معیار ۱۱۰ سکه است که اغلب با برداشت های اشتباهی همراه می شود.

معیار ۱۱۰ سکه در ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده (مصوب ۱۳۹۱)

ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده، مصوب سال ۱۳۹۱، به صراحت بیان می دارد که اگر مهریه تا ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد، وصول آن مشمول مقررات اجرایی می شود که می تواند منجر به اعمال ضمانت اجرای کیفری، از جمله جلب و حبس زوج، گردد. این بدان معناست که اگر مردی، با وجود توانایی مالی، از پرداخت ۱۱۰ سکه اول مهریه خودداری کند، زن می تواند با طی مراحل قانونی، حکم جلب او را دریافت کند و او تا زمان پرداخت مهریه یا اثبات اعسار، در معرض بازداشت قرار گیرد.

این معیار ۱۱۰ سکه، نه سقف تعیین مهریه است و نه به معنای محدودیت مهریه زن به این تعداد سکه. در واقع، زوجین می توانند هر تعداد سکه ای را به عنوان مهریه تعیین کنند، حتی هزاران سکه. اما نکته کلیدی این است که برای مهریه های بیش از ۱۱۰ سکه، تنها جنبه حقوقی و مدنی مطالبه مهریه امکان پذیر است. یعنی زوجه حق دارد تمامی مهریه خود، حتی اگر بیش از ۱۱۰ سکه باشد، را مطالبه کند، اما برای مازاد بر ۱۱۰ سکه، دیگر امکان صدور حکم جلب یا حبس وجود نخواهد داشت. در این موارد، زن باید توانایی مالی زوج (ملائت) را در دادگاه اثبات کند و تنها از طریق توقیف اموال و دارایی های مرد، مهریه خود را وصول نماید.

برای روشن شدن مفهوم، فرض کنید زوجین ۱۰۰۰ سکه مهریه تعیین کرده اند. اگر زن مهریه خود را مطالبه کند و مرد از پرداخت امتناع ورزد، دادگاه تا سقف ۱۱۰ سکه می تواند حکم جلب مرد را صادر کند (البته با رعایت شرایط اعسار). اما برای ۸۹۰ سکه باقی مانده، زن تنها می تواند با معرفی اموال و دارایی های مرد و اثبات توانایی او در پرداخت، از طریق دادگاه خانواده اقدام به توقیف و وصول کند. بنابراین، تاکید می شود که عدد ۱۱۰ سکه، تنها یک حد نصاب برای اعمال ضمانت اجرای کیفری است و نه سقف کلی مهریه.

مبنای محاسبه ارزش مهریه سکه

در شرایط اقتصادی پرنوسان کنونی، یکی از دغدغه های اصلی زوجین و مراجع قضایی، نحوه محاسبه ارزش مهریه سکه است. بر اساس بخشنامه های رسمی، از جمله بخشنامه سال ۱۴۰۲ که همچنان معتبر است، اگر مهریه به صورت سکه تمام بهار آزادی یا مرتبط با طلا و ارز تعیین شده باشد، ارزش آن در زمان مطالبه و اجرای حکم، بر اساس نرخ رسمی اعلام شده توسط بانک مرکزی محاسبه می شود. این نرخ، با هدف ایجاد یک رویه یکنواخت و جلوگیری از اختلافات ناشی از نوسانات لحظه ای بازار آزاد، تعیین می گردد. بنابراین، نرخ بازار آزاد سکه، ملاک عمل در پرونده های مهریه نیست و زوجین باید به نرخ رسمی توجه داشته باشند.

انواع مهریه و تفاوت های حقوقی آن ها

مهریه در حقوق ایران به انواع مختلفی تقسیم می شود که هر کدام آثار و شرایط حقوقی خاص خود را دارند:

• مهریه عندالمطالبه: این رایج ترین نوع مهریه است. «عندالمطالبه» به معنای «به محض مطالبه» است. یعنی به محض جاری شدن عقد نکاح، زن مالک مهریه می شود و هر زمان که اراده کند، می تواند آن را از مرد مطالبه نماید. مرد نیز موظف به پرداخت آن است.
• مهریه عندالاستطاعه: در این نوع مهریه، پرداخت آن از سوی مرد، مشروط به توانایی مالی اوست. یعنی زن زمانی می تواند مهریه خود را مطالبه کند که ثابت شود مرد توانایی مالی پرداخت آن را دارد. در عمل، بار اثبات تمکن مالی مرد بر عهده زن است که این موضوع فرآیند مطالبه را پیچیده تر می کند.
• مهرالمثل: این مهریه در مواردی تعیین می شود که در عقد نکاح، مهریه ای برای زن تعیین نشده باشد، یا مهریه تعیین شده به دلایلی (مانند نامشروع بودن) باطل باشد. در این صورت، با توجه به عرف و شأن زن (که با در نظر گرفتن ویژگی هایی نظیر سن، تحصیلات، موقعیت خانوادگی و اجتماعی او تعیین می شود) مهریه ای برای او تعیین می گردد.
• مهرالمتعه: این نوع مهریه زمانی مطرح می شود که در عقد دائم، مهریه ای تعیین نشده باشد و طلاق قبل از وقوع رابطه زناشویی صورت گیرد. در این حالت، مرد باید مبلغی را به عنوان «مهرالمتعه» به زن بپردازد. این مبلغ بر اساس وضعیت مالی مرد (و نه شأن زن) توسط دادگاه تعیین می شود.

بسیاری از ابهامات پیرامون مهریه ناشی از عدم تفکیک دقیق بین سقف قانونی برای تعیین مهریه و سقف قانونی برای اعمال مجازات حبس است. لازم است به یاد داشت که سقف ۱۱۰ سکه تنها به جنبه کیفری مربوط می شود و زن همچنان حق مطالبه کل مهریه را دارد.

طرح های پیشنهادی و شایعات پیرامون کاهش سقف سکه: واقعیت یا گمانه زنی؟

در سال های اخیر، به ویژه با افزایش چشمگیر قیمت سکه و آمار بالای پرونده های مهریه در دادگاه ها، زمزمه ها و طرح های متعددی برای اصلاح قوانین مهریه مطرح شده است. این موضوع، ابهامات فراوانی را در میان مردم ایجاد کرده و دانستن واقعیت از شایعه در این زمینه از اهمیت بالایی برخوردار است.

بررسی طرح کاهش سقف جنبه کیفری مهریه به ۱۴ سکه

یکی از مهم ترین و پر بحث ترین طرح های پیشنهادی در مجلس شورای اسلامی، کاهش سقف جنبه کیفری مهریه از ۱۱۰ سکه به ۱۴ سکه است. هدف اصلی این طرح، کاهش جمعیت کیفری زندان ها، به خصوص در مورد بدهکاران مهریه، و جلوگیری از سوءاستفاده های احتمالی از اهرم حبس برای وصول مهریه است. طبق این طرح، اگر به قانون تبدیل شود، مرد تنها تا سقف ۱۴ سکه با مجازات حبس مواجه خواهد شد. این بدان معناست که در صورت عدم پرداخت مهریه تا این میزان، ممکن است حکم جلب و حبس صادر شود. اما برای مهریه هایی که از ۱۴ سکه فراتر می روند، زن همچنان حق دریافت کامل مهریه (بر اساس توافق اولیه در عقدنامه) را خواهد داشت، اما مطالبه مازاد بر ۱۴ سکه، صرفاً از طریق مدنی و حقوقی (مانند توقیف اموال) و بدون اعمال مجازات حبس صورت خواهد گرفت.

نکته بسیار مهم و حیاتی این است که تا تاریخ نگارش این مقاله (نیمه نخست سال ۱۴۰۴)، این طرح هنوز به قانون تبدیل نشده و صرفاً در مراحل بررسی در مجلس شورای اسلامی قرار دارد. هرگونه خبری مبنی بر تصویب نهایی و اجرایی شدن قانون جدید مهریه ۱۴ سکه در حال حاضر، نادرست و صرفاً شایعه است. برای اینکه این طرح به قانون تبدیل شود، باید مراحل قانونی شامل تصویب در مجلس، تأیید شورای نگهبان و ابلاغ رسمی را طی کند.

طرح های دیگر (مانند ۵ سکه) و شایعات مرتبط

علاوه بر طرح ۱۴ سکه، گاهی اوقات گمانه زنی هایی درباره طرح های دیگر، مانند کاهش سقف مهریه به ۵ سکه یا حتی کمتر، مطرح می شود. این شایعات معمولاً در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی منتشر می شوند و به سرعت در میان مردم دست به دست می گردند. لازم به ذکر است که این گونه طرح ها نیز، مانند طرح ۱۴ سکه، تا کنون هیچ وجاهت قانونی نیافته و صرفاً در حد ایده یا پیشنهاد باقی مانده اند. اعتماد به این شایعات می تواند منجر به تصمیمات نادرست و سردرگمی های بیشتر برای زوجین شود.

چرا تفکیک قانون فعلی از طرح های پیشنهادی حیاتی است؟

مخلوط کردن اطلاعات مربوط به قانون فعلی (۱۱۰ سکه) با طرح های پیشنهادی (۱۴ سکه یا ۵ سکه) یکی از عوامل اصلی سردرگمی و نگرانی در جامعه است. این اشتباه رایج، می تواند پیامدهای جدی حقوقی برای افراد داشته باشد. به عنوان مثال، ممکن است زنی به تصور اینکه سقف مهریه به ۱۴ سکه کاهش یافته، از مطالبه حقوق کامل خود صرف نظر کند، در حالی که قانون فعلی همچنان حق او را تا سقف توافق شده تضمین می کند. یا برعکس، مردی به امید تصویب طرح جدید، از پرداخت مهریه امتناع کند و با حکم جلب و حبس مواجه شود، چرا که قانون ۱۱۰ سکه همچنان در حال اجراست.

بنابراین، ضروری است که همواره به منابع رسمی و معتبر حقوقی رجوع شود و قبل از هرگونه اقدام، از وضعیت قانونی یک موضوع اطمینان حاصل گردد. شفافیت در این زمینه، نه تنها به حفظ حقوق افراد کمک می کند، بلکه از دامن زدن به شایعات و ایجاد جوی از بی اطلاعی و نگرانی در جامعه جلوگیری می کند.

جنبه های اجرایی مطالبه و پرداخت مهریه: از درخواست تا اعسار

مطالبه و پرداخت مهریه فرآیندی حقوقی است که شامل مراحل و جزئیات متعددی می شود. زوجین درگیر این موضوع باید با این جنبه های اجرایی آشنا باشند تا بتوانند از حقوق خود به درستی دفاع کنند.

روش های قانونی مطالبه مهریه برای زوجه

زوجه برای مطالبه مهریه خود، دو مسیر اصلی قانونی پیش رو دارد:

1. از طریق اجرای ثبت:

   اگر سند ازدواج رسمی باشد، زن می تواند مستقیماً به دفترخانه ای که عقد در آن ثبت شده، مراجعه کرده و تقاضای صدور اجرائیه مهریه را نماید. این روش معمولاً سریع تر از مراجعه به دادگاه است. مراحل آن شامل موارد زیر است:

   • درخواست صدور اجرائیه از دفترخانه.
   • ابلاغ اجرائیه به زوج و مهلت ۱۰ روزه برای پرداخت.
   • در صورت عدم پرداخت، معرفی اموال و دارایی های زوج به اداره ثبت برای توقیف. این اموال می توانند شامل حساب های بانکی، خودرو، ملک یا حتی بخشی از حقوق کارمندی (یک سوم یا یک چهارم) باشند.

   مزایا: سرعت بالاتر، عدم نیاز به تشکیل پرونده قضایی اولیه. معایب: ممکن است در مواردی که اموال زوج به راحتی قابل شناسایی نباشند، کارآمد نباشد. همچنین، این روش برای مهریه عندالاستطاعه مناسب نیست.

2. از طریق دادگاه خانواده:

   در صورتی که سند ازدواج رسمی نباشد یا زن بخواهد همزمان با مطالبه مهریه، سایر دعاوی خانوادگی (مانند طلاق، نفقه و …) را نیز مطرح کند، باید از طریق دادگاه خانواده اقدام نماید. مراحل این روش به شرح زیر است:

   • تقدیم دادخواست مطالبه مهریه به دادگاه خانواده.
   • تشکیل جلسه رسیدگی و بررسی ادعاها.
   • صدور حکم پرداخت مهریه و در صورت لزوم، حکم اعسار و تقسیط.
   • اجرای حکم از طریق واحد اجرای احکام دادگستری.

   مزایا: پوشش جامع تر دعاوی، امکان رسیدگی به مهریه عندالاستطاعه. معایب: فرآیند طولانی تر و زمان برتر نسبت به اجرای ثبت.

دادخواست اعسار و تقسیط مهریه برای زوج

یکی از مهم ترین حقوقی که قانون برای مردان در نظر گرفته است، امکان تقدیم دادخواست اعسار از پرداخت مهریه است. اعسار به معنای ناتوانی مالی زوج در پرداخت یکجای مهریه است. شرایط و مراحل قانونی آن به این صورت است:

• شرایط: مرد باید ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ اجرائیه مهریه، دادخواست اعسار خود را به دادگاه تقدیم کند. او باید ثابت کند که توانایی پرداخت یکجای مهریه را ندارد و اموال و دارایی های او به میزان مهریه نیست.
• نحوه بررسی توسط دادگاه: دادگاه برای بررسی تمکن مالی زوج، تمامی جوانب را در نظر می گیرد؛ از جمله حقوق و درآمد مستمر، اموال منقول و غیرمنقول (به جز مستثنیات دین)، گردش حساب بانکی، و تعداد افراد تحت تکفل. دادگاه معمولاً از طریق شهادت شهود نیز از وضعیت مالی زوج مطلع می شود.
• تأثیر پذیرش اعسار: در صورت پذیرش دادخواست اعسار، دادگاه حکم به تقسیط مهریه صادر می کند. این حکم شامل یک پیش قسط (که ممکن است چند سکه یا مبلغی پول نقد باشد) و سپس اقساط ماهانه است که مرد موظف به پرداخت آن طبق برنامه تعیین شده توسط دادگاه خواهد بود. میزان پیش قسط و اقساط بر اساس توانایی مالی اثبات شده مرد تعیین می شود.

مستثنیات دین: کدام اموال مرد قابل توقیف نیستند؟

قانون گذار برای حمایت از مرد در برابر مطالبه مهریه و جلوگیری از فلج شدن کامل زندگی او، مفهوم «مستثنیات دین» را مطرح کرده است. مستثنیات دین اموالی هستند که در صورت مطالبه بدهی (از جمله مهریه)، قابل توقیف نیستند. این اموال شامل:

• منزل مسکونی که عرفاً و شأن عرفی فرد برای سکونت او لازم است.
• اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای یک زندگی متعارف ضروری است.
• ابزار و وسایل کار و امرار معاش (مثلاً یک خودرو که وسیله کار است).
• وسایل و تجهیزات اساسی برای تحصیل علم و فن.
• تلفن و کتب علمی، تحقیقاتی و مذهبی.
• مبلغی که برای اجاره خانه ضروری است (در صورت نداشتن ملک مسکونی).
• و برخی موارد دیگر که برای ادامه زندگی آبرومندانه ضروری تلقی می شود.

هدف از این قانون، حفظ حداقل های زندگی برای زوج و جلوگیری از بی خانمانی یا بیکاری او در پی توقیف اموال است.

عواقب عدم پرداخت مهریه و چگونگی رفع آن

در صورت عدم پرداخت مهریه یا اقساط آن، مرد با عواقب حقوقی جدی مواجه خواهد شد:

• صدور اجراییه و حکم جلب: اگر مرد درخواست اعسار ندهد یا اعسار او پذیرفته نشود و یا اقساط تعیین شده توسط دادگاه را پرداخت نکند، زوجه می تواند از طریق اجرای احکام، درخواست صدور حکم جلب او را نماید.
• امکان حبس: در صورت صدور حکم جلب، مرد بازداشت شده و تا زمان پرداخت مهریه (تا سقف ۱۱۰ سکه) یا تعیین تکلیف اعسار، ممکن است در زندان بماند. آزادی از زندان معمولاً با پرداخت بدهی، اثبات اعسار، یا جلب رضایت زوجه (برای تخفیف یا بخشش مهریه) ممکن می شود.
• درخواست تعدیل اقساط: اگر پس از تعیین اقساط، وضعیت مالی مرد تغییر کند و توان پرداخت اقساط قبلی را نداشته باشد (مثلاً بیکار شود یا درآمدش به شدت کاهش یابد)، می تواند مجدداً دادخواست تعدیل اقساط مهریه را به دادگاه تقدیم کرده و خواستار کاهش مبلغ اقساط یا تغییر نحوه پرداخت شود.

وضعیت مالیات بر مهریه و حق ثبت

در سال های اخیر، شایعاتی درباره وضع مالیات ۲ درصدی بر مهریه (به ویژه برای مهریه های با تعداد سکه بالا) مطرح شده است. تا تاریخ نگارش این مقاله، این قانون مالیاتی هنوز اجرایی نشده و از مهریه به صورت مستقیم مالیات اخذ نمی شود. با این حال، باید توجه داشت که در فرآیند مطالبه و وصول مهریه، هزینه های دادرسی و حق ثبت وجود دارد که طرفین باید آن ها را پرداخت کنند. این هزینه ها بر اساس تعرفه های قانونی تعیین می شوند و با مالیات بر مهریه متفاوت هستند.

---

سوالات متداول و ابهامات کلیدی کاربران

آیا قانون جدید مهریه ۱۴ سکه تصویب شد؟

خیر، تا تاریخ نگارش این مقاله (نیمه نخست ۱۴۰۴)، قانون جدید مهریه ۱۴ سکه به صورت رسمی تصویب نشده است. این موضوع تنها یک طرح پیشنهادی در مجلس شورای اسلامی است و هنوز مراحل قانونی لازم برای تبدیل شدن به قانون را طی نکرده است.

قانون جدید مهریه از کی اجرا می شود؟

تاریخ دقیق اجرای هر قانون جدیدی، پس از تصویب نهایی در مجلس و تأیید شورای نگهبان، به صورت رسمی اعلام و ابلاغ خواهد شد. تا آن زمان، قوانین فعلی (از جمله معیار ۱۱۰ سکه برای جنبه کیفری) معتبر و لازم الاجرا هستند.

سقف مهریه ۱۴۰۴ چقدر است؟

در حال حاضر هیچ سقف مشخصی برای تعداد سکه های مهریه در قانون ایران وجود ندارد و زوجین می توانند هر مقداری را به عنوان مهریه توافق کنند. سقف ۱۱۰ سکه صرفاً برای اعمال ضمانت اجرای کیفری (حبس) است و نه برای کل میزان مهریه. بنابراین، تعیین مهریه بیش از ۱۱۰ سکه از نظر قانونی بلامانع است، اما در صورت عدم پرداخت مازاد بر ۱۱۰ سکه، مرد زندانی نخواهد شد.

آیا قوانین جدید مهریه بر پرونده های قبلی یا ازدواج های گذشته تأثیر می گذارد؟

معمولاً قوانین عطف به ماسبق نمی شوند، یعنی بر وقایع و قراردادهایی که قبل از تاریخ تصویب قانون رخ داده اند، تأثیری ندارند. بنابراین، مهریه های تعیین شده در ازدواج های گذشته بر اساس قوانین زمان عقد معتبر هستند. با این حال، رویه های اجرایی و قضایی ممکن است با تغییرات قانونی جدید، تعدیل شوند.

اگر زن بعد از دریافت مهریه مجدداً ازدواج کند، آیا پرداخت مهریه قبلی متوقف می شود؟

خیر، مهریه یک دین بر عهده مرد است و مستقل از وضعیت تأهل زن باید پرداخت شود. ازدواج مجدد زن تأثیری بر حق او برای دریافت مهریه قبلی نخواهد داشت.

آیا اگر مرد درخواست طلاق دهد، باز هم تقسیط مهریه ممکن است؟

بله، در صورتی که مرد درخواست طلاق دهد و توانایی پرداخت یکجای مهریه را نداشته باشد، می تواند دادخواست اعسار و تقسیط مهریه را به دادگاه ارائه دهد. دادگاه با بررسی شرایط مالی او، می تواند مهریه را تقسیط کند.

چگونه می توان از کسر حقوق بابت مهریه جلوگیری کرد؟

تنها راه قانونی برای جلوگیری از کسر حقوق بابت مهریه، اثبات اعسار (ناتوانی مالی) و درخواست تقسیط مهریه به دادگاه است. در این صورت، دادگاه بر اساس توانایی مالی مرد، میزان اقساط را تعیین می کند و از کسر کل حقوق جلوگیری می شود.

آیا مهریه به نرخ روز محاسبه می شود یا قیمت زمان عقد؟

مهریه به نرخ روز مطالبه محاسبه می شود. یعنی اگر مهریه به صورت سکه یا طلا تعیین شده باشد، ارزش آن بر اساس نرخ رسمی اعلام شده توسط بانک مرکزی در زمان مطالبه و اجرای حکم، محاسبه و پرداخت خواهد شد.

نتیجه گیری: لزوم آگاهی، برنامه ریزی و مشورت حقوقی

مهریه، چه در لحظه تعیین و چه در زمان مطالبه، جنبه های حقوقی و مالی پیچیده ای دارد که می تواند زندگی زوجین را تحت تأثیر قرار دهد. همانطور که بررسی شد، معیار ۱۱۰ سکه برای جنبه کیفری مهریه و طرح های پیشنهادی برای کاهش این سقف به ۱۴ سکه، همواره محل بحث و ابهام بوده اند. لازم است تاکید شود که تا به امروز، تنها قانون ۱۱۰ سکه برای محدودیت حبس معتبر است و طرح های دیگر هنوز به مرحله اجرایی نرسیده اند. این تفکیک اطلاعات برای جلوگیری از سردرگمی و اتخاذ تصمیمات اشتباه، حیاتی است.

تصمیم گیری آگاهانه در زمان تعیین مهریه، با در نظر گرفتن توان مالی زوج و پرهیز از چشم و هم چشمی، از اهمیت بالایی برخوردار است. مهریه نه تنها یک پشتوانه، بلکه یک تعهد است که باید با دقت و واقع بینی به آن نگریست. در صورت بروز هرگونه مشکل یا ابهام در طول زندگی مشترک یا در فرآیند مطالبه مهریه، اکیداً توصیه می شود که با یک وکیل متخصص در امور خانواده مشورت شود. این مشورت می تواند به روشن شدن مسیر، دفاع صحیح از حقوق و جلوگیری از ضررهای احتمالی کمک شایانی کند. آگاهی از قانون، نه تنها از حقوق افراد محافظت می کند، بلکه به پایداری و سلامت بنیان خانواده نیز یاری می رساند.