ایران، 16 ماهواره بومی برای توسعه اینرنت اشیاء به فضا می فرستد

به گزارش مولیکس و به نقل از مولیکس، سازمان فضایی ایران در راستای ارایه خدمات فضاپایه در حوزه ارتباطات به خصوص اینترنت اشیاء، پروژه اولین منظومه ماهواره ای مخابراتی باند باریک را به نام «شهید سلیمانی» تعریف و با هدف تقویت بخش خصوصی و استفاده از ظرفیت شرکت های دانش بنیان حوزه فضایی، مناقصه واگذاری این پروژه را برگزار کرد.

با انجام فرآیند مرحله اول مناقصه این پروژه مهم، ابتدا شرکت ها و کنسرسیوم های متقاضی واجد شرایط، شناسایی و سپس با انجام مرحله دوم مناقصه، برنده مناقصه که کنسرسیومی متشکل از شرکت های خصوصی و دولتی است، انتخاب شد. با تعیین مجری و همچنین انجام اقدامات مربوط، قرارداد طراحی، ساخت، پرتاب، آزمون و تحویل در مدار منظومه مخابراتی اینترنت اشیاء (IOT) میان سازمان فضایی ایران و کنسرسیوم داخلی منعقد شد.

منظومه مخابراتی شهید سلیمانی در واقع اولین منظومه ماهواره ای ایران و جهان اسلام است که با تکیه بر توان داخلی در حال ساخت است و خدمات بسیار خوبی را به دستگاه های دولتی، بخش خصوصی و مردم ارایه خواهد کرد.

کاربردهای منظومه ماهواره ای

این منظومه در حوزه ارتباطات به ویژه اینترنت اشیاء کاربرد دارد، به این معنا که هر آنچه از اشیاء را که بتوانند به این منظومه متصل شوند، می توان با استفاده از ماهواره کنترل کرد و برای آن شیء، فرامین لازم کاربری را صادر کرد.

غیر از این، در موارد مختلف دیگری نیز مانند پایش آب و خاک، پایش جنگل ها، دمای هوا در مناطق آتش خیز، میزان خشکی یا رطوبت خاک نیز با استفاده از سنسورهای متصل به این ماهواره می توان داده های مرتبط را با سرعت بسیار مناسبی جابجا کرد.

یکی دیگر از مهم ترین کاربردهای این منظومه ماهواره ای، استفاده از سنسورهای ارتباطاتی آن برای رصد و پایش خطوط انتقال نفت وگاز است که با این روش، ایستگاه های کنترل خطوط به راحتی می توانند میزان فشار یا وضعیت خطوط را با ارسال داده از طریق ماهواره، در کمترین زمان ممکن بین تمام نقاط کشور و حتی نقاط صعب العبور و خارج از شبکه های زمینی، انجام دهند.

به کارگیری ظرفیت منظومه مخابراتی شهید سلیمانی، می تواند بسیاری از مشکلات حوزه ارتباطاتی کشور را به خصوص در مناطق دورافتاده و صعب العبور، به خوبی رفع کند و ان شاءالله با تکمیل فرآیند ساخت ماهواره ها و پرتاب آن ها، این امکان مهم برای شرکت ها و سازمان های دولتی و خصوصی فراهم خواهد شد.

تاریخچه توسعه صنعت فضایی کشور

غیاثوند، مدیر پروژه منظومه شهید سلیمانی در گفت وگو با مولیکس، به بیان روند توسعه صنعت فضایی کشور اشاره کرد و گفت: از سال 1336 که ماهواره اسپوتنیک روسیه برای اولین بار به فضا پرتاب شد، پیشینیان ما هرگز تصور نمی کردند که ایران 50 سال بعد از آن بتواند وارد این عرصه شود. بعد از انقلاب اسلامی، جنگ تحمیلی اجازه نداد تا کشور وارد این عرصه شود و در سال 1375 با حضور ماهواره های «مصباح» و «سینا» فعالیت های فضایی ایران آغاز شد.

وی اظهار کرد: ماهواره «مصباح» ساخته شد، ولی توسط اروپایی ها پرتاب نشد و ماهواره «سینا» نیز پرتاب شد ولی در همان ابتدا اعلام شد که امکان ارتباط گیری با آن وجود ندارد و مسیر و فعالیت های فضایی ایران با طراحی و ساخت ماهواره های «امید»، «رصد»، «نوید» و «فجر» شتاب گرفت.

غیاثوند با بیان اینکه اینها در حد ماهواره های تحقیقاتی است و لازم بود که به سمت ماهواره های عملیاتی برویم تا نیازهای جامعه تامین شود و بازار این حوزه شکل بگیرد، ادامه داد: لازمه حضور بخش خصوصی در صنعت فضایی، ایجاد بازار آن است، از این رو باید به سمت توسعه ماهواره برها برویم و این رویکرد موجب شد که در سال های 1399 تا 1402 به سمت توسعه ماهواره برها برویم و در سال 1402 ماهواره «ثریا» با استفاده از ماهواره بر «قایم 100» پرتاب شد و یک هفته بعد از آن ماهواره های «مهدا» و «هاتف» با ماهواره بر سیمرغ به مدار تزریق شدند.

این فعال صنعت فضایی خاطر نشان کرد: این فعالیت ها منجر به توسعه صنعت فضایی در کشور شد و در حوزه پرتاب ماهواره نیز ماهواره برهای «قایم»، «سیمرغ»، «سفیر» و «قاصد» نیز از جمله ماهواره برهایی هستند که عملیات با آنها اجرایی شده است.

پیشرفت پروژه منظومه ماهواره ای

مجری طرح منظومه ماهواره ای شهید سلیمانی یادآور شد: یکی از تاکیدات برنامه 10 ساله فضایی کشور توسعه مخابرات باند باریک یا اینترنت اشیاء است؛ از این رو به همت دولت و سازمان فصایی پروژه منظومه ماهواره ای شهید سلیمانی شکل گرفت تا بتوانیم در شعاع 15 کیلومتری از کشور، حسگرهای اینترنت اشیاء را رصد کرده و داده برداری کنیم.

غیاثوند، منظومه ماهواره ای شهید سلیمانی را بزرگ ترین پروژه صنعت فضایی کشور توصیف کرد و گفت: یکی از مهمترین نکته این طرح هم افزایی بین بخش خصوصی و بخش های دولتی بود.

وی اضافه کرد: طراحی و ساخت این منظومه ماهواره ای وارد فازهای اجرایی شده و این منظومه شامل 16 ماهواره است (به جز ماهواره های رزرو) که در 4 صفحه مداری کار خواهد کرد و در هر صفحه 4 ماهواره عملیات دارد.

مجری طرح خاطر نشان کرد: سال گذشته یک نمونه آزمایشی تحت عنوان «هاتف 1» پرتاب شد تا زیر سیستم های آن تست شود و امسال نیز 3 پرتاب آزمایشی از این منظومه ماهواره ای خواهیم داشت. این پرتاب برای تست محموله و زیر سامانه اینترنت اشیاء است.

وی مرحله بعدی این پروژه را تجاری سازی آن دانست و گفت: گام بعدی طراحی و ساخت منظومه 64 ماهواره ای است که از یک میلیون سنسور پشتیبانی می کند.

5454