چشمه های قیر ماماتین

چشمه های قیر ماماتین رامهرمز پدیده ای زمین شناختی و تاریخی در دل خوزستان هستند. این چشمه ها نه تنها جلوه ای منحصربه فرد از طبیعت را به نمایش می گذارند بلکه گواهی بر استفاده انسان از منابع طبیعی در طول هزاره ها هستند. اما چرا این چشمه ها تا این اندازه اهمیت دارند و چه داستانی در دل خود پنهان کرده اند؟ در این مطلب قصد داریم به بررسی دقیق این جاذبه ی دیدنی بپردازیم و زوایای مختلف آن را برای شما روشن کنیم.

چشمه قیر ماماتین کجاست؟

چشمه های قیر ماماتین در استان خوزستان شهرستان رامهرمز و در نزدیکی روستایی به همین نام (ماماتین) واقع شده اند. این منطقه در حدود ۲۵ کیلومتری شمال شرقی رامهرمز قرار دارد. برای رسیدن به این چشمه ها باید از رامهرمز به سمت جاده ای که به سمت این روستا می رود حرکت کنید. مسیر دسترسی به این منطقه نسبتاً آسان است و با خودروی شخصی می توان به آنجا رسید. این منطقه با اهواز 150 کیلومتر فاصله دارد.

روستای گردشگری ماماتین

روستای ماماتین در ۳۶ کیلومتری شمال شرقی رامهرمز قرار دارد و به دلیل وجود چشمه های قیر جوشان و پدیده تشکوه (کوه آتشین) به یک منطقه گردشگری تبدیل شده است. در اوایل قرن بیستم مهندسان انگلیسی که به دنبال کشف نفت بودند به این روستا آمدند و کارگاه ها اتاق های کنفرانس میدان های ورزشی و ساختمان هایی با معماری خاص هندی ساختند. این ساختمان ها که با استفاده از گچ کوره و سنگ ساخته شده اند هنوز هم مورد استفاده مردم محلی قرار می گیرند. در این روستا چندین حلقه چاه نفت پلمپ شده و حوضچه های ذخیره آب نیز وجود دارد.

معرفی چشمه های قیر ماماتین

چشمه های قیر ماماتین مجموعه ای از ده چشمه قیر طبیعی هستند که در دو طرف یک مسیل کم آب قرار گرفته اند. این چشمه ها به شکل تنورهای نانوایی ساخته شده اند و از قلوه سنگ و ملات ساروج در ساخت آن ها استفاده شده است. قیر از این چشمه ها به صورت طبیعی به بیرون می جوشد و با آب رودخانه ترکیب می شود. این پدیده باعث ایجاد منظره ای منحصربه فرد و جذاب شده است. این چشمه ها در سال 1390 در فهرست آثار طبیعی ملی ثبت شده اند.

آشنایی با چشمه های جوشان قیر ماماتین

چشمه های قیر ماماتین چشمه هایی جوشان با رنگ سیاه هستند که منظره ای زیبا را در کنار رودخانه ایجاد کرده اند. این چشمه ها از اعماق زمین می جوشند و قیر طبیعی را به سطح زمین می آورند. مواد سیاه رنگ چشمه ها با آب رودخانه ترکیب می شوند و در نهایت پس از کاهش غلظت نفت و قیر به زمین های کشاورزی می رسند. در برخی از قسمت های رودخانه که عمق آن به حدود دو متر می رسد ماهی ها در آب قیرآلود زندگی می کنند.

داستان های مربوط به چشمه های جوشان قیر ماماتین

در باور مردم محلی چشمه های قیر ماماتین با داستان های اساطیری ایران گره خورده اند. بر اساس این باورها این چشمه ها خون اژدهایی هستند که در جنگ با اسفندیار رویین تن کشته شده است. در این داستان اسفندیار در یکی از خوان های خود با اژدهایی روبرو می شود و پس از کشتن آن خون سیاه اژدها به زمین جاری می شود و چشمه های قیر ماماتین را به وجود می آورد.

افسانه چشمه های قیر ماماتین

افسانه ها و باورهای محلی چشمه های قیر ماماتین را به نبرد اسفندیار و اژدها مرتبط می دانند. داستان از این قرار است که اسفندیار برای نجات خواهران خود از دست پادشاهی ستمگر وارد نبردی سخت می شود. در یکی از مراحل این نبرد او با اژدهایی عظیم الجثه روبرو می شود که مانع پیشروی او می شود. اسفندیار با تدبیر و شجاعت اژدها را از پای در می آورد و خونی سیاه از بدن اژدها جاری می شود که به باور مردم همین خون سیاه منشأ چشمه های قیر ماماتین است.

کاربرد چشمه های قیر ماماتین چیست؟

در گذشته قیر چشمه های ماماتین کاربردهای فراوانی داشته است. از این قیر برای ساخت ظروف عایق بندی ساختمان ها و حتی در صنایع نظامی استفاده می شده است. لوح های به دست آمده از تخت جمشید نشان می دهند که در دوران هخامنشیان از قیر این چشمه ها برای ساخت ظروف استفاده می کردند. همچنین در تپه چغامیش دزفول ظروفی از جنس قیر کشف شده است که قدمت آن ها به هزاره چهارم پیش از میلاد می رسد. امروزه اهالی روستای قالند بهبهان از قیر این چشمه ها برای اندود کردن ظروف نگهداری نان خشک و درمان برخی بیماری ها استفاده می کنند.

کاربردهای چشمه های قیر ماماتین

قیر به دست آمده از چشمه های ماماتین در طول تاریخ کاربردهای متنوعی داشته است. در دوران باستان از این قیر برای ساخت و ساز عایق بندی و ساخت ظروف استفاده می شد. همچنین از قیر در صنایع نظامی برای روشن کردن خشاب ها استفاده می کردند. امروزه کاربرد این چشمه ها بیشتر به مصارف محلی محدود شده است. اهالی روستاهای اطراف از قیر برای درمان برخی بیماری های پوستی و استخوانی استفاده می کنند.

چشمه های قیر ماماتین در رامهرمز خوزستان

شهرستان رامهرمز در استان خوزستان به دلیل داشتن جاذبه های طبیعی و تاریخی فراوان همواره مورد توجه گردشگران بوده است. چشمه های قیر ماماتین یکی از مهم ترین این جاذبه ها هستند که سالانه گردشگران بسیاری را به خود جذب می کنند. این چشمه ها علاوه بر ارزش گردشگری از نظر علمی نیز اهمیت دارند و می توانند اطلاعات مفیدی در مورد زمین شناسی و منابع طبیعی منطقه در اختیار محققان قرار دهند.

مختصری درباره شهرستان رامهرمز

رامهرمز شهری باستانی در استان خوزستان است که در ۱۱۶ کیلومتری شرق اهواز واقع شده است. این شهر دارای قدمتی حدود ۴۰۰۰ سال است و در گذشته با نام «سمنگان» شناخته می شد. نام رامهرمز به دلیل شفای هرمز ساسانی در این شهر به این نام تغییر یافت. رامهرمز پس از شوش دومین شهر استان خوزستان است که در دوره ای پایتخت ایران بوده است. این شهر دارای جاذبه های تاریخی و طبیعی فراوانی است که از جمله آن ها می توان به چشمه های قیر ماماتین تپه باستانی چغامیش و امامزاده سیدحسین اشاره کرد.

آیا چشمه های قیر ماماتین ثبت ملی شده اند؟

بله چشمه های قیر ماماتین در سال ۱۳۹۰ در فهرست آثار طبیعی ملی ایران به ثبت رسیده اند. این ثبت ملی نشان دهنده اهمیت این چشمه ها به عنوان یک اثر طبیعی ارزشمند است و به حفظ و نگهداری آن ها کمک می کند. ثبت ملی این اثر طبیعی مسئولیت حفاظت از آن را بر عهده سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری قرار داده است.

چرا به چشمه های ماماتین چشمه قیر می گویند؟

به دلیل اینکه از این چشمه ها به طور طبیعی ماده قیر به سطح زمین می آید به آن ها چشمه قیر می گویند.

بهترین زمان برای بازدید از چشمه های قیر ماماتین چه فصلی است؟

بهترین زمان برای بازدید از چشمه های قیر ماماتین فصل بهار و پاییز است زیرا در این فصول هوا معتدل و دلپذیر است.

چشمه های قیر ماماتین چه خواصی دارند؟

مردم محلی از قیر این چشمه ها برای درمان برخی بیماری های پوستی و استخوانی استفاده می کنند اما خواص درمانی آن از نظر علمی ثابت نشده است.

آیا بازدید از چشمه های قیر ماماتین برای کودکان مناسب است؟

بازدید از این چشمه ها برای کودکان با احتیاط و تحت نظر والدین امکان پذیر است زیرا قیر می تواند برای کودکان خطرناک باشد.

چگونه به چشمه های قیر ماماتین دسترسی پیدا کنیم؟

برای دسترسی به چشمه های قیر ماماتین باید از رامهرمز به سمت روستای ماماتین حرکت کنید. این مسیر حدود 25 کیلومتر است و با خودروی شخصی قابل دسترسی است.